این مقاله که توسط متخصصین ارولوژی تدوین شده، ضمن پرداختن به چیستی سنگ کلیه و علل ایجاد آن، به معرفی سنگ شکنی لیزری ریرس، مزایا و معایب آن، آمادگی‌های پیش از عمل، روند جراحی و مراقبت‌های پس از عمل می‌پردازد. با مطالعه‌ی این راهنما، اطلاعات جامعی در خصوص این روش درمانی به دست خواهید آورد.
سنگ کلیه توده‌های سخت و دردناکی هستند که از تجمع مواد معدنی در کلیه‌ها به وجود می‌آیند. دفع خودبه‌خودی این سنگ‌ها همیشه امکان‌پذیر نیست و در چنین مواقعی، سنگ شکنی لیزری ریرس (Retrograde Intrarenal Surgery – RIRS) به‌عنوان یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی به کمک بیماران می‌آید.
آنچه در این مقاله میخوانید
سنگ کلیه و علل ایجاد آن
کلیه‌ها به‌عنوان ارگان‌های لوبیایی‌شکل در ناحیه‌ی کمر، نقش تصفیه‌ی خون از مواد زائد و تنظیم فشار خون را بر عهده دارند. گاهی اوقات مواد معدنی موجود در ادرار نظیر کلسیم، اگزالات و اسید اوریک بیش از حد در کلیه‌ها تجمع پیدا کرده و رسوب می‌کنند. این رسوبات سفت شده و به مرور زمان، سنگ کلیه را تشکیل می‌دهند. اندازه و تعداد سنگ‌های کلیه می‌تواند متغیر باشد.
عوامل متعددی در بروز سنگ کلیه دخیل هستند، از جمله:
- کمبود آب: نوشیدن ناکافی آب رقیق‌کننده‌ی ادرار را کاهش می‌دهد و زمینه‌ساز تشکیل بلورهای معدنی می‌شود.
- رژیم غذایی ناسالم: مصرف بیش از حد پروتئین، نمک، قند و برخی سبزیجات مانند اسفناج می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
- چاقی: اضافه وزن و چاقی با افزایش سطح مواد معدنی در ادرار همراه است.
- سابقه‌ی خانوادگی: داشتن سابقه‌ی سنگ کلیه در خانواده، احتمال ابتلا را بالاتر می‌برد.
- عفونت‌های ادراری مکرر: عفونت‌های مکرر می‌توانند منجر به تغییرات شیمیایی در ادرار و در نهایت، تشکیل سنگ شوند.
- برخی داروها: مصرف طولانی‌مدت برخی داروها مانند داروهای ادرارآور تیازید و داروهای معده حاوی کلسیم، می‌تواند زمینه‌ساز سنگ کلیه باشد.
علائم سنگ کلیه
درد شدید در ناحیه‌ی پهلو (بین دنده‌ها و لگن خاصره) که می‌تواند به سمت پایین شکم و کشاله ران تیر بکشد، یکی از شایع‌ترین علائم سنگ کلیه است. این درد معمولا با فعالیت بدنی تشدید می‌شود و گاهی ادرار فرد را به رنگ صورتی یا قرمز در می‌آورد.
سایر علائم احتمالی سنگ کلیه عبارتند از:
- سوزش ادرار
- تکرر ادرار
- وجود خون در ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- مشکل در دفع ادرار
تشخیص سنگ کلیه
تشخیص سنگ کلیه با انجام بررسی‌های مختلفی از جمله شرح حال بیمار، آزمایش خون و ادرار، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و یا پیلوگرافی با تزریق وریدی صورت می‌گیرد. بر اساس اندازه‌ی سنگ، محل قرارگیری آن و شرایط بیمار، پزشک روش درمانی مناسب را انتخاب می‌کند.
سنگ شکنی لیزری ریرس (RIRS) چیست؟
سنگ شکنی لیزری ریرس نوعی عمل جراحی کم‌تهاجمی است که با استفاده از لیزر برای شکستن سنگ‌های کلیه و خارج کردن آن‌ها از بدن به کار می‌رود. این روش سرپایی با بیهوشی عمومی انجام می‌شود. در حین عمل، پزشک متخصص ارولوژی، یک ابزار نازک و انعطاف‌پذیر به نام اورترروسکوپ را از طریق مجرای ادرار و مثانه وارد حالب (لوله‌ی انتقال ادرار از کلیه به مثانه) می‌کند. سپس اورترروسکوپ به درون لگنچه‌ی کلیه (محفظه‌ی جمع‌آوری ادرار در کلیه) هدایت شده و با کمک لیزر، سنگ کلیه شکسته می‌شود. قطعات ریز شده‌ی سنگ با دستگاه ساکشن از بدن خارج می‌گردد. در برخی موارد، ممکن است برای بهینه‌سازی خروج سنگ، از استنت (لوله‌ی باریک و انعطاف‌پذیر) جهت باز نگه داشتن حالب
مزایای سنگ شکنی لیزری ریرس (RIRS)
سنگ شکنی لیزری ریرس نسبت به روش‌های جراحی سنتی سنگ کلیه، از مزایای متعددی برخوردار است، از جمله:
- کم‌تهاجمی بودن: در این روش نیازی به ایجاد برش‌های بزرگ در بدن نیست، بنابراین درد بعد از عمل کمتر بوده و مدت زمان بستری بیمار در بیمارستان نیز کاهش می‌یابد.
- دقت بالا: با استفاده از تکنولوژی پیشرفته‌ی لیزر، امکان دسترسی به سنگ‌های کلیه در محل‌های مختلف و شکستن آن‌ها با دقت بالا فراهم می‌شود.
- مناسب برای سنگ‌های متعدد و یا بزرگ: سنگ شکنی ریرس برای دفع سنگ‌های کلیه‌ی متعدد و یا سنگ‌های بزرگتر از یک سانتی‌متر که با روش‌های دیگر قابل دفع نیستند، مناسب است.
- زمان بهبودی کوتاه: به دلیل کم‌تهاجمی بودن عمل، مدت زمان بهبودی پس از سنگ شکنی لیزری ریرس کوتاه‌تر از روش‌های جراحی باز است.
- کاهش خطر خونریزی: میزان خونریزی در این روش نسبت به جراحی باز کمتر است.
- کاهش عوارض جانبی: با توجه به کم‌تهاجمی بودن عمل، احتمال بروز عوارض جانبی مانند عفونت نیز کاهش می‌یابد.
معایب سنگ شکنی لیزری ریرس (RIRS)
مانند هر روش درمانی دیگری، سنگ شکنی لیزری ریرس نیز ممکن است با برخی عوارض همراه باشد، از جمله:
- درد و ناراحتی بعد از عمل: گرچه میزان درد بعد از این عمل نسبت به جراحی باز کمتر است، اما همچنان ممکن است فرد در روزهای اولیه‌ی پس از عمل، احساس درد و ناراحتی داشته باشد. برای کنترل درد، پزشک متخصص داروهای مسکن تجویز خواهد کرد.
- خونریزی: احتمال خونریزی خفیف در ادرار وجود دارد که معمولا طی چند روز برطرف می‌شود.
- عفونت: هر عمل جراحی با ریسک کمی از عفونت همراه است. برای پیشگیری از عفونت، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد کرد.
- آسیب به حالب: در موارد نادر، ممکن است در حین عمل، به حالب (لوله‌ی انتقال ادرار از کلیه به مثانه) آسیب وارد شود.
- نیاز به تکرار عمل: در برخی موارد، ممکن است برای دفع کامل سنگ‌ها به عمل مجدد نیاز باشد.
آمادگی‌های پیش از سنگ شکنی لیزری ریرس (RIRS)
پیش از انجام سنگ شکنی لیزری ریرس، لازم است با پزشک متخصص ارولوژی در خصوص سابقه‌ی پزشکی، داروهای مصرفی و حساسیت‌های دارویی خود صحبت کنید. همچنین پزشک ممکن است انجام برخی آزمایشات مانند آزمایش خون، آزمایش ادرار و تصویربرداری را تجویز کند.
نکات مهم پیش از عمل سنگ شکنی لیزری ریرس عبارتند از:
- قطع مصرف داروهای خاص: پزشک شما را در خصوص لزوم قطع مصرف برخی داروها مانند داروهای رقیق‌کننده‌ی خون، چند روز پیش از عمل راهنمایی خواهد کرد.
- ناشــتا بودن: معمولا توصیه می‌شود که بیمار از ۶ تا ۸ ساعت پیش از عمل، از خوردن و آشامیدن خودداری کند.
- تنظیم لباس: در روز عمل، لباسی راحت و گشاد به تن کنید.
- حضور همراه: داشتن یک همراه برای کمک به بیمار پس از عمل ضروری است.
روند سنگ شکنی لیزری ریرس (RIRS)
سنگ شکنی لیزری ریرس معمولا با بیهوشی عمومی انجام می‌شود. مراحل عمل به شرح زیر است:
- بیهوشی: برای ایجاد آرامش و بی‌حسی در بیمار، بیهوشی عمومی اعمال می‌شود.
- قرارگیری در وضعیت مناسب: بیمار به پشت روی تخت جراحی قرار داده می‌شود.
- سیستم ادراری: با وارد کردن یک آنژیوکت (سوزن کوچک) به رگ دست، مایعات و داروهای لازم به بدن بیمار وارد می‌شود. همچنین، برای تخلیه مثانه، سوند ادراری وارد مجرای ادرار می‌شود.
- دسترسی به کلیه: پزشک متخصص ارولوژی، اورترروسکوپ (ابزار نازک و انعطاف‌پذیر مجهز به دوربین) را از طریق مجرای ادرار و مثانه وارد حالب (لوله‌ی انتقال ادرار از کلیه به مثانه) می‌کند. سپس اورترروسکوپ به درون لگنچه‌ی کلیه (محفظه‌ی جمع‌آوری ادرار در کلیه) هدایت می‌شود.
- شکستن سنگ کلیه: پس از دسترسی به لگنچه‌ی کلیه، جراح با استفاده از لیزر، سنگ کلیه را به قطعات ریزتری تبدیل می‌کند.
- خارج کردن سنگ: قطعات ریز شده‌ی سنگ با دستگاه ساکشن از بدن خارج می‌گردد.
- استنت (در صورت نیاز): در برخی موارد، برای باز نگه داشتن حالب و تسهیل خروج باقی‌مانده‌ی احتمالی سنگ‌ریزه‌ها، ممکن است پزشک متخصص، استنت (لوله‌ی باریک و انعطاف‌پذیر) را در حالب قرار دهد. استنت معمولا چند روز تا چند هفته بعد از عمل، با روش سرپایی خارج می‌شود.
- پایان عمل: پس از اتمام مراحل فوق، اورترروسکوپ و سایر ابزارها از بدن بیمار خارج شده و محل ورود به مجرای ادرار پانسمان می‌شود.
مراقبت‌های پس از سنگ شکنی لیزری ریرس (RIRS)
پس از انجام سنگ شکنی لیزری ریرس، با رعایت نکات زیر می‌توان به بهبودی سریع‌تر و پیشگیری از عوارض کمک کرد:
- استراحت کافی: در روزهای اولیه‌ی پس از عمل، استراحت کافی برای بهبودی بدن ضروری است.
- مصرف دارو: داروهای تجویز شده توسط پزشک، مانند مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها را به طور مرتب مصرف کنید.
- رژیم غذایی: رعایت رژیم غذایی مناسب و نوشیدن مایعات فراوان برای کمک به دفع باقی‌مانده‌ی سنگ‌ریزه‌ها و پیشگیری از تشکیل سنگ‌های جدید، اهمیت دارد. در خصوص رژیم غذایی مناسب با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
- فعالیت بدنی: فعالیت‌های بدنی سنگین تا زمان بهبودی کامل باید محدود شود. در خصوص زمان مناسب برای از سرگیری فعالیت‌های ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.
- کنترل ادرار: توجه به رنگ و میزان ادرار در روزهای پس از عمل ضروری است. وجود خونریزی خفیف در ادرار طبیعی است، اما در صورت مشاهده‌ی خونریزی شدید یا علائم غیرطبیعی مانند تب و لرز، حتما با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
- مراجعه به پزشک: رعایت دستورالعمل‌های پزشک و حضور در مراقبت‌های پس از عمل برای بررسی وضعیت بیمار و خارج کردن استنت (در صورت استفاده) الزامی است.
دکتر امیر عباس شه دوست: متخصص فلوشیپ جراحی کلیه و مجاری ادراری (اورولوژی) در اراک
دکتر امیر عباس شه دوست متخصص ارائه خدمات سنگ شکنی لیزری ریرس (RIRS) در اراک می‌باشند. ایشان با بهره‌مندی از دانش و تجربه خود در حوزه‌ی اورولوژی و با استفاده از تجهیزات پیشرفته و مدرن، خدمات سنگ شکنی لیزری ریرس را به بیماران ارائه می‌دهند.
خدمات دکتر شه دوست شامل موارد زیر می‌باشد:
- تشخیص و درمان سنگ کلیه
- سنگ شکنی لیزری ریرس
- عمل‌های جراحی اورولوژی
- لیزر درمانی پروستات
- درمان بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH)
- جراحی مثانه
- درمان عفونت‌های ادرای
- جراحی مجاری ادرار
- ارائه خدمات به بیماران مرد و زن در زمینه سلامت ادرار و تناسلی
دکتر شه دوست با بیماران خود رفتاری محترمانه و صمیمی دارد و در توضیح روش های درمانی و پاسخ به سوالات بیماران صبوری و حوصله به خرج می‌دهد. ایشان در محیطی آرام و امن به بیماران خود خدمات ارائه می‌دهند تا بیماران احساس راحت و امنیت داشته باشند.
اگر در اراک ساکن هستید و به دنبال یک متخصص اورولوژی مجرب و با سابقه برای تشخیص و درمان سنگ کلیه یا انجام سنگ شکنی لیزری ریرس هستید، دکتر امیر عباس شه دوست می‌توانند انتخاب مناسبی برای شما باشند.
شما می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر و رزرو وقت با ایشان از طریق راه‌های ارتباطی زیر اقدام کنید:
- آدرس : اراک،خیابان شهید شیرودی، کوچه حسن زاده، جنب آزمایشگاه پاستور طبقه دوم
- شماره تلفن : ۰۵۹۰ ۸۸۶ ۰۹۳۶
همچنین می‌توانید با مراجعه به شبکه‌های اجتماعی دکتر شه دوست از جدیدترین اخبار و اطلاعات مربوط به فعالیت‌های ایشان آگاه شوید.
نتیجه‌گیری
سنگ شکنی لیزری ریرس (RIRS) روشی کم‌تهاجمی، ایمن و موثر برای دفع سنگ‌های کلیه محسوب می‌شود. این روش با مزایای متعدد از جمله دقت بالا، کاهش عوارض جانبی و دوران نقاهت کوتاه‌تر، به بیماران در دفع سنگ کلیه و بهبود کیفیت زندگی‌شان کمک می‌کند. در صورت داشتن علائم مشکوک به سنگ کلیه، حتما با پزشک متخصص ارولوژی مشورت کنید تا در اسرع وقت، اقدامات تشخیصی و درمانی مناسب برای شما انجام گیرد.
منابع
بدون دیدگاه