سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین مشکلات دستگاه ادراری است که می‌تواند دردهای شدید و گاهی غیرقابل تحمل ایجاد کند. بسیاری از افراد حتی بدون سابقه قبلی و تنها با کم‌آبی بدن، تغذیه نامناسب یا مصرف زیاد نمک، به‌طور ناگهانی با دردهای کولیکی ناشی از سنگ کلیه مواجه می‌شوند. در این شرایط بسیاری از افراد مصرف نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه را پیشنهاد می‌کنند.
اما سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا این نوشیدنی‌ها واقعا مؤثر بوده و به دفع سنگ کلیه کمک می‌کنند؟ خوشبختانه در کنار روش‌هایی مانند درمان سنگ کلیه توسط متخصص اورولوژی، استفاده از نوشیدنی‌های مناسب می‌تواند روند دفع سنگ را تسریع کرده و از تشکیل مجدد آن جلوگیری کند.
به همین دلیل در این مقاله قصد داریم با اهمیت مصرف نوشیدنی‌ها در افراد مبتلا به سنگ کلیه آشنا شده و نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه را معرفی نماییم.
آنچه در این مقاله میخوانید
سنگ کلیه چیست و چرا تشکیل می‌شود؟
پیش از معرفی نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه به صورت مخصر با سنگ کلیه و علت تشکیل آن آشنا می‌شویم. سنگ کلیه رسوبات سختی است که از تجمع مواد مختلف مانند کلسیم، اگزالات، اسیداوریک و فسفات در کلیه شکل می‌گیرد. وقتی این مواد بیش از حد در ادرار وجود داشته باشند و حجم ادرار کم باشد، به مرور کریستال‌هایی تشکیل می‌شود که رشد کرده و تبدیل به سنگ می‌شوند. از مهم‌ترین عوامل تشکیل سنگ در کلیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم‌آبی و مصرف کم مایعات
- مصرف زیاد نمک
- مصرف زیاد پروتئین حیوانی
- مصرف زیاد نوشابه‌ها
- کمبود سیترات (ماده‌ای که از تشکیل سنگ جلوگیری می‌کند)
- چاقی
- سابقه خانوادگی
- برخی بیماری‌ها مانند پرکاری پاراتیروئید
نقش نوشیدنی‌ها در جلوگیری و درمان سنگ کلیه
یکی از اقداماتی که در جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه نقش مهمی ایفا می‌کند، نوشیدن مایعات به میزان کافی است. مصرف مایعات کافی باعث افزایش حجم ادرار می‌شود. از مهم‌ترین مزایای مصرف مایعات کافی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- غلظت مواد تشکیل‌دهنده سنگ کاهش می‌یابد
- کریستال‌ها فرصت چسبیدن به یکدیگر را پیدا نمی‌کنند
- سنگ‌های کوچک راحت‌تر دفع می‌شوند
بعضی نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه حاوی مواد و ترکیباتی هستند که از تشکیل سنگ‌های کلسیمی جلوگیری می‌کند. به همین دلیل در کنار روش‌های پزشکی و تخصصی برای درمان سنگ کلیه نوشیدنی‌های مناسب می‌توانند نقش مکمل ایفا کنند.
بهترین نوشیدنی‌ها برای دفع سنگ کلیه
در ادامه قصد داریم با نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه آشنا شده و خواص و ویژگی‌های هر کدام از این نوشیدنی‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.
آب؛ مهم‌ترین و مؤثرترین نوشیدنی
اگر تنها بتوانید یک کار برای پیشگیری یا دفع سنگ انجام دهید، آن کار مصرف آب کافی است. از مهم‌ترین دلایل مصرف آب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رقیق‌کننده ادرار
- کاهش غلظت اگزالات و کلسیم
- افزایش حجم ادرار
- تسهیل حرکت سنگ
مقدار مناسب آب به عنوان یکی از نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه حداقل ۲.۵ تا ۳ لیتر در روز (معادل ۸ تا ۱۰ لیوان بزرگ) است.
آب لیمو (لیموترش تازه)
یکی دیگر از نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه آب لیمو است که سرشار از سیترات، دشمن اصلی تشکیل سنگ‌های کلسیمی است. از مهم‌ترین خواص این نوشیدنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش سیترات ادرار
- جلوگیری از بزرگ شدن سنگ‌ها
- تسهیل دفع سنگ‌های کوچک
در مورد آب لیمو باید گفت که نوشیدنی‌های صنعتی فاقد اثر درمانی هستند و برای دفع سنگ کلیه توصیه می‌شود که آب لیموی تازه به همراه آب ولرم، روزانه ۲ لیوان مصرف شود.
آب نارنج؛ قوی‌تر از لیمو در پیشگیری
آب نارنج مقدار سیترات بیشتری نسبت به لیمو دارد و فوق‌العاده مؤثر است. بهترین روش مصرف روزی یک لیوان آب نارنج تازه یا افزودن آب نارنج به غذاها یا سالاد به خصوص برای کسانی که سابقه تشکیل سنگ دارند.
آب ترب سیاه؛ نوشیدنی فوق‌العاده برای شکستن سنگ
ترب سیاه یکی از بهترین داروهای سنتی برای دفع سنگ کلیه است. مصرف آب ترب تازه روزی یک لیوان و به صورت ناشتا در دفع سنگ کلیه بسیار مؤثر است. از خواص این ماده می‌تواند به موارد زیر اشاره کرد:
- بازکننده مجاری ادراری
- حل‌کننده سنگ‌های کوچک
- ضد التهاب مجاری ادراری
آب انار
انار سرشار از آنتی‌اکسیدان است و به همین دلیل یکی از نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه است. مزایای این نوشیدنی به شرح زیر است:
- کاهش اکسیداسیون و التهاب
- بهبود جریان خون کلیه
- جلوگیری از تشکیل سنگ
چای سبز
چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان است و می‌تواند احتمال تشکیل سنگ در کلیه‌ها را کاهش دهد. به همین دلیل مصرف روزانه ۱ تا ۲ فنجان چای سبز توصیه می‌شود. از ویژگی‌های این نوشیدنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش رشد کریستال‌ها
- بهبود عملکرد کلیه
- کمک به دفع سنگ‌های کوچک
سرکه سیب رقیق
سرکه سیب به عنوان یکی از نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه زمانی که رقیق شود مقدار زیادی اسید استیک آزاد می‌کند که به حل کردن سنگ‌ها کمک می‌کند. برای مصرف یک قاشق سرکه سیب را در یک لیوان آب حل کرده و روزی یک بار بنوشید.
آب کرنبری (Cranberry)
کرنبری یک میوه از خانواده بری است که شباهت زیادی به زغال اخته دارد. مصرف آب این میوه در پیشگیری و درمان عفونت دستگاه ادراری به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل سنگ کلیه بسیار مؤثر است. آب کرنبری دارای ترکیباتی به نام پروآنتوسیانیدین است که می‌توان از چسبیدن باکتری به دستگاه ادراری و در نتیجه ایجاد عفونت جلوگیری کند.
چای ریشه قاصدک
یکی دیگر از نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه چای ریشه قاصدک است. مصرف این چای به افزایش تولید ادرار توسط کلیه کمک کرده و در نتیجه باعث افزایش دفع مواد معدنی و نمک‌های مسئول تشکیل سنگ از کلیه‌ها می‌شود. این چای دارای خواص ضد التهابی است که می‌تواند در کاهش درد و التهاب ناشی از سنگ کلیه نیز مؤثر باشد. برای مصرف باید ۱ تا ۲ قاشق چای‌خوری ریشه خشک شده را در ۲۰۰ میلی‌لیتر آب داغ مخلوط کرده و به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید.
آب هندوانه
یکی از نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه به خصوص برای روزهای گرم سال است که به عنوان یک نوشیدنی ادرارآور طبیعی شناخته می‌شود. افزایش ادرار در نتیجه مصرف این نوشیدنی به دفع مواد معدنی و املاح از کلیه‌ها کمک می‌کند. آب هنداونه حاوی پتاسیم است که در پیشگیری از تشکیل سنگ‌های اگزالات کلسیم نقش مؤثری ایفا می‌کند. مصرف روزانه ۲۰۰ میلی‌لیتر از این نوشیدنی می‌تواند برای پیشگیری از تشکیل سنگ مفید باشد.
نکات مهم برای بیماران در خصوص مصرف نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه
اگر در حال پیگیری روند درمان سنگ کلیه در اراک یا هر شهر دیگر هستید باید به موارد زیر توجه داشته باشید:
نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه به عنوان مکمل درمان شناخته می‌شوند و جایگزین آن نیستند.
- مصرف نوشیدنی‌های باید منظم باشد و فقط در زمان درد مصرف نشود
- برای سنگ‌های اگزالاتی، چای سبز و لیمو بهترین انتخاب هستند
- برای سنگ‌های اسیداوریکی، آب و آب لیمو بسیار مؤثر هستند
- در صورتی که درد شدید در ناحیه کلیه احساس می‌کنید باید فورا به متخصص اورولوژی مراجعه کنید
در مورد نوشیدنی های مناسب دفع سنگ کلیه که مصرف آن‌ها توسط متخصصین توصیه می‌شود باید گفت که این نوشیدنی‌ها می‌توانند در دفع سنگ‌های ریز کمک کننده باشند. دکتر امیر عباس شه دوست به عنوان یکی از بهترین متخصصین اورولوژی در اراک، تأکید دارند که مصرف نوشیدنی‌ها به عنوان یک روش مکمل و کمک کننده در درمان سنگ کلیه شناخته می‌شوند و نباید آن‌ها را به عنوان جایگزین درمان در نظر گرفت.
راه‌های ارتباط با دکتر شه دوست
- مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
- مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
- تماس تلفنی با مطب: برای تعیین وقت ملاقات و کسب اطلاعات بیشتر در مورد ساعات کاری مطب، می‌توانید با شماره تلفن‌های زیر تماس بگیرید:
- مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
