سنگ کلیه یکی از شایعترین بیماریهای دستگاه ادراری است که میلیونها نفر در سراسر جهان را درگیر میکند. بسیاری از افراد زمانی متوجه وجود سنگ کلیه میشوند که درد شدید و غیرقابل تحمل را تجربه میکنند؛ در حالی که بدن معمولاً پیش از رسیدن به این مرحله، علائم هشداردهندهای بروز میدهد. در صورتی که علائم هشداردهنده سنگ کلیه به موقع شناخته شوند، میتوان از عوارض جدی و درمانهای تهاجمی پیشگیری کرد.
به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به صورت کامل و کاربردی، با ۱۱ مورد از علائم هشداردهنده سنگ کلیه آشنا شده و آنها را مورد بررسی قرار دهیم؛ علائمی که هر فرد باید آنها را بشناسد تا در زمان مناسب به پزشک مراجعه کند.
آنچه در این مقاله میخوانید
سنگ کلیه چیست و چرا اهمیت دارد؟
سنگ کلیه تودهای سخت از مواد معدنی و نمکها است که در کلیهها تشکیل میشود. این سنگها ممکن است بسیار کوچک و بدون علامت باشند یا به مرور بزرگ شده و باعث انسداد مسیر ادرار، درد شدید، عفونت و حتی آسیب دائمی کلیه شوند. نکته مهم اینجا است که سنگ کلیه همیشه با درد ناگهانی شروع نمیشود و در بسیاری از موارد، علائم اولیه نادیده گرفته میشوند.
چرا شناخت علائم سنگ کلیه اهمیت دارد؟
از مهمترین دلایل اهمیت شناخت علائم هشداردهنده سنگ کلیه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشخیص زودهنگام = درمان سادهتر
- پیشگیری از دردهای شدید و اورژانسی
- کاهش احتمال جراحی
- جلوگیری از آسیب کلیه
- کاهش هزینههای درمان
شناخت علائم هشداردهنده سنگ کلیه به شما کمک میکند پیش از رسیدن به مرحله بحرانی، اقدام درمانی مناسب انجام دهید.
۱۱ علائم هشداردهنده سنگ کلیه
با توجه به اهمیت آگاهی و شناخت نسبت به علائم هشداردهنده سنگ کلیه، در ادامه با ۱۱ مورد از این نشانهها و علائم که باید مورد توجه بیماران قرار بگیرد، آشنا میشویم.
درد پهلو یا کمر که به صورت موجی میآید
یکی از شایعترین علائم هشداردهنده سنگ کلیه، درد در ناحیه پهلو یا پایین کمر است. این درد معمولا ویژگیهای زیر را دارد:
- ناگهانی شروع میشود
- شدت آن تغییر میکند
- به صورت موجی افزایش و کاهش مییابد
درد ناشی از حرکت سنگ در حالب ایجاد میشود و ممکن است با تغییر وضعیت بدن بهتر نشود.
انتشار درد به شکم یا کشاله ران
درد سنگ کلیه معمولاً محدود به یک نقطه نمیماند و میتواند به مناطق زیر در بدن منتقل شود:
- به زیر شکم
- ناحیه لگن
- کشاله ران یا حتی بیضهها
این نوع درد اغلب بیماران را دچار اضطراب شدید میکند.
سوزش یا درد هنگام ادرار
یکی از مهمترین علائم هشداردهنده سنگ کلیه محسوب میشود. اگر هنگام ادرار احساس سوزش یا درد دارید، ممکن است تصور کنید دچار عفونت ادراری شدهاید؛ اما این علامت میتواند نشانه عبور سنگ از مسیر ادراری باشد، به ویژه اگر با علائم دیگر همراه شود.
تغییر رنگ ادرار (صورتی، قرمز یا قهوهای)
وجود خون در ادرار یکی از علائم هشداردهنده سنگ کلیه است. این خون ممکن است با چشم دیده شود یا فقط در آزمایش ادرار مشخص شود. خراشیده شدن دیواره حالب توسط سنگ، عامل اصلی این بروز علامت است.
کدر یا بدبو شدن ادرار
ادرار سالم باید شفاف و بدون بوی تند باشد. اگر ادرار کدر، تیره یا با بوی غیرعادی باشد، ممکن است نشاندهنده عفونت همراه با سنگ کلیه باشد که نیاز به بررسی فوری دارد.
تکرر ادرار یا احساس فوریت ادراری
افراد مبتلا به سنگ کلیه ممکن است احساس کنند دائماً نیاز به ادرار کردن دارند در حالی که حجم ادرار کم است یا پس از ادرار همچنان احساس تخلیه ناقص دارند. این حالت به عنوان یکی از مهمترین علائم هشداردهنده سنگ کلیه زمانی رخ میدهد که سنگ به قسمتهای پایینی دستگاه ادراری نزدیک شده باشد.
کاهش حجم ادرار یا قطع موقت آن
اگر سنگ باعث انسداد مسیر ادرار شود در این شرایط حجم ادرار کاهش مییابد یا ادرار به طور موقت قطع میشود. این وضعیت بسیار جدی است و نیاز به مراجعه فوری به پزشک متخصص دارد.
تهوع و استفراغ بدون دلیل گوارشی
ارتباط عصبی بین کلیهها و دستگاه گوارش باعث میشود درد سنگ کلیه با تهوع و استفراغ همراه شود. این علامت معمولاً همزمان با درد شدید و بدون ارتباط با غذا رخ میدهد که یکی از مهمترین علائم هشداردهنده سنگ کلیه محسوب میشود.
تب و لرز
تب و لرز نشانه هشداردهندهای است که معمولاً به وجود عفونت کلیه یا ادراری همراه با سنگ اشاره دارد. این وضعیت میتواند خطرناک باشد و نباید نادیده گرفته شود. این مورد جزو مهمترین علائم اورژانسی سنگ کلیه محسوب میشود و نیاز به اقدام فوری پزشکی دارد.
خستگی شدید و بیحالی غیرعادی
در برخی بیماران، سنگ کلیه باعث ضعف، خستگی مزمن و کاهش تمرکز میشود، به ویژه اگر همراه با عفونت یا اختلال در عملکرد کلیه باشد.
درد شدید و غیرقابل تحمل (درد کولیکی کلیوی)
این درد که به آن کولیک کلیوی گفته میشود به عنوان آخرین علائم هشداردهنده سنگ کلیه مورد توجه قرار دارد. کولیک کلیوی یکی از شدیدترین دردهای انسانی است که بیمار را بیقرار میکند و با تغییر وضعیت بهتر نمیشود. به همین دلیل در این مرحله معمولاً بیمار نیاز به درمان فوری و تخصصی دارد.
چه زمانی علائم سنگ کلیه اورژانسی هستند؟
در صورت مشاهده موارد زیر، مراجعه فوری به مراکز درمانی ضروری است:
- درد شدید و کنترلنشده
- تب و لرز
- قطع ادرار
- استفراغ مداوم
- وجود خون زیاد در ادرار
این شرایط میتوانند نشاندهنده انسداد یا عفونت جدی در مجاری کلیوی و ادارای باشند.
آیا همه سنگهای کلیه علائم دارند؟
در مورد علائم هشداردهنده سنگ کلیه باید به این موضوع اشاره کرد که همه سنگهای کلیه دارای علامت نیستند. برخی سنگها بسیار کوچک هستند و به همین بدون علامت باقی میمانند؛ حتی برخی از سنگهای کلیه به صورت اتفاقی در سونوگرافی کشف میشوند. با این حال این سنگها نیز در صورت رشد، میتوانند مشکلساز شوند.
روشهای تشخیص سنگ کلیه
پس از مشاهده علائم هشداردهنده سنگ کلیه و مراجعه به پزشک، میتوان از روشهای زیر برای تشخیص استفاده کرد:
- آزمایش ادرار
- سونوگرافی
- سیتیاسکن
- آزمایش خون
تشخیص دقیق نوع، اندازه و محل سنگ، نقش مهمی در انتخاب روش درمان دارد.
درمان سنگ کلیه بر اساس شدت علائم
درمان بر اساس علائم هشداردهنده سنگ کلیه میتواند به یکی از روشهای زیر انجام شود:
- افزایش مصرف مایعات
- دارودرمانی
- سنگشکنی
- یا روشهای کمتهاجمی و جراحی
انتخاب بهترین روش سنگ شکن کلیه به شرایط فردی بیمار، اندازه و محل سنگ بستگی دارد و باید توسط پزشک متخصص انجام شود.
سنگ کلیه یک بیماری شایع اما قابلکنترل است؛ به شرط آنکه علائم هشداردهنده سنگ کلیه آن به موقع شناخته شوند. بسیاری از عوارض جدی سنگ کلیه ناشی از بیتوجهی به نشانههای اولیه است. مراجعه به پزشک متخصص و تشخیص زودهنگام نیز در درمان سنگ کلیه نقش مهمی ایفا میکند. دکتر امیر عباس شه دوست به عنوان بهترین متخصص اورولوژی در اراک با تخصص و تجربه بالا در تشخیص و درمان سنگهای کلیه با استفاده از روشهای نوین، بهترین گزینه در زمان مشاهده علائم هشداردهنده در بیماران است.
راههای ارتباط با دکتر شه دوست
مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، میتوانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، میتوانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
- تماس تلفنی با مطب: برای تعیین وقت ملاقات و کسب اطلاعات بیشتر در مورد ساعات کاری مطب، میتوانید با شماره تلفنهای زیر تماس بگیرید:
- مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، میتوانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
