بر اساس مطالعات صورت گرفته توسط سازمان‌های بین‌المللی فعال در حوزه سلامت، حدود ۱۰ درصد از افراد در طول عمر خود حداقل یک بار درگیر مشکل سنگ کلیه می‌شوند. با اینکه امروزه روش‌های متعددی برای درمان این مشکل وجود دارد اما همچنان نیاز به راهکارهای غیرتهاجمی‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر احساس می‌شود.
BWL و پرپالشن اولتراسوند از راهکارهای نوین در درمان سنگ کلیه به حساب می‌آیند که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند. با توجه به اینکه در این روش‌ها از امواج صوتی پیشرفته برای خرد کردن سنگ بدون نیاز به جراحی استفاده می‌شود، می‌توانند در آینده درمان سنگ‌های کلیه با اندازه کوچک را متحول کنند.
در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل فناوری BWL و پرپالشن اولتراسوند، نحوه عملکرد، مزایا، کاربردها و آینده آن‌ها در درمان غیرتهاجمی سنگ‌های کلیه بپردازیم.
آنچه در این مقاله میخوانید
BWL چیست؟
BWL (Burst Wave Lithotripsy) یا سنگ‌شکنی با امواج پیاپی یک فناوری جدید در درمان سنگ کلیه به حساب می‌آید که در آن از امواج متمرکز صوتی با شدت پایین برای خرد کردن سنگ‌های کلیه استفاده می‌شود. در این روش، برخلاف ESWL نیازی به بیهوشی، بستری یا ضربات پرقدرت وجود ندارد. امواج BWL به صورت متناوب و کنترل‌شده به سنگ تابانده می‌شوند تا بدون آسیب به بافت‌های اطراف، آن را به قطعات بسیار کوچک‌تر تبدیل کنند.
تفاوت BWL با سنگ‌شکنی برون اندامی (ESWL)
BWL و پرپالشن اولتراسوند از فناوری‌های نوین در درمان سنگ کلیه هستند که با سایر روش‌ها تفاوت‌هایی دارند. BWL در واقع نسخه جدید و مدرن ESWL است که می‌توان از آن در کلینیک‌ها و به صورت سرپایی برای سنگ‌شکنی استفاده کرد. در جدول زیر می‌توان تفاوت‌های این دو روش را مشاهده کرد:
| ویژگی | BWL | ESWL |
| نوع امواج | امواج صوتی با شدت پایین و فرکانس بالا | امواج شوک با شدت بالا |
| نیاز به بیهوشی | ندارد | معمولاً دارد |
| درد حین انجام | بسیار کم یا بدون درد | نسبتاً زیاد |
| دقت در هدف‌گیری سنگ | بالا (با سونوگرافی همزمان) | کمتر |
| آسیب به بافت‌های اطراف | حداقل | ممکن است ایجاد شود |
| کاربرد اصلی | سنگ‌های کوچک و متوسط | سنگ‌های متوسط و بزرگ |
پرپالشن اولتراسوند چیست؟
پرپالشن اولتراسوند (Ultrasonic Propulsion) یکی دیگر از روش‌های نوین سنگ‌شکنی است که در آن از امواح صوتی مورد استفاده در سونوگرافی برای هل دادن سنگ‌های کوچک در کلیه و مجاری ادارای به سمت مثانه بهره گرفته می‌شود. در واقع پرپالشن اولتراسوند، سنگ را بدون شکستن و تنها با حرکت دادن از محل خود خارج می‌کند. به همین دلیل این روش برای سنگ‌های کوچک‌تر از ۵ میلی‌متر بسیار کاربردی است. از مهم‌ترین کاربردهای پرپالشن اولتراسوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جابجایی سنگ‌های کوچک به سمت مثانه
- تسریع در خروج قطعات سنگ پس از سنگ‌شکنی (مانند BWL یا ESWL)
- پیشگیری از انسداد در حالب
- کاهش نیاز به جراحی یا قرار دادن استنت ادراری
فناوری پشت این دو روش چگونه کار می‌کند؟
BWL و پرپالشن اولتراسوند از جدیدترین روش‌هایی هستند که برای سنگ‌شکنی در کلیه و مجاری ادراری استفاده می‌شوند. در روش BWL، دستگاهی کوچک با هد اولتراسوند روی پوست بیمار قرار می‌گیرد. این دستگاه امواج صوتی خاصی تولید می‌کند که پس از عبور از پوست و بافت‌ها، به صورت دقیق روی سنگ متمرکز می‌شوند. این امواج باعث ایجاد نوسانات مکانیکی ظریف در سطح سنگ می‌شوند که در نهایت موجب خرد شدن تدریجی آن می‌شوند. امواج در BWL به صورت پالس‌های متناوب ارسال می‌شوند تا انرژی کنترل‌شده باشد و به بافت‌های اطراف آسیب وارد نشود.
در مورد پرپالشن اولتراسوند باید گفت که در این روش انرژی صوتی به جای خرد کردن سنگ، برای اعمال نیروی رانشی (Push Force) روی آن به کار می‌رود. در این روش اپراتور دستگاه با هدایت سونوگرافی، امواج را در جهت مناسب به سنگ می‌تاباند تا سنگ به آرامی به سمت مثانه حرکت کند. این فرایند کاملاً بدون درد بوده و در عرض چند دقیقه انجام می‌شود.
مزایای BWL و پرپالشن اولتراسوند نسبت به روش‌های سنتی
BWL و پرپالشن اولتراسوند به عنوان روش‌های نوین سنگ‌شکنی و دفع سنگ از کلیه و مجاری ادارای با روش‌های سنتی تفاوت‌هایی دارند. از مهم‌ترین مزایای BWL و پرپالشن اولتراسوند در مقایسه با سایر روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاملاً غیرتهاجمی: در این دو روش هیچ برش یا سوراخی در بدن ایجاد نمی‌شود و حتی نیاز به بیهوشی هم وجود ندارد. در نتیجه، بیمار می‌تواند بلافاصله پس از درمان به فعالیت‌های روزمره بازگردد.
- بدون درد و بدون بستری: بیشتر بیماران فقط احساس گرما یا لرزش خفیف در طول انجام این روش‌ها خواهند داشت. در مقایسه با ESWL میزان درد در این دو روش تقریباً صفر است و نیازی به بستری در بیمارستان وجود ندارد.
- ایمنی بالا: از آنجا که انرژی امواج در روش‌های BWL و پرپالشن اولتراسوند کنترل شده است، احتمال آسیب به کلیه، حالب یا پوست بسیار پایین است.
- انجام با دستگاه سونوگرافی: این فناوری‌ها با دستگاه‌های سونوگرافی ترکیب شده‌اند، بنابراین در صورت استفاده از این دو روش پزشک می‌تواند سنگ را در لحظه ببیند، مسیر حرکت یا خرد شدن سنگ را دنبال کند و درمان را دقیق‌تر و هدفمندتر انجام دهد.
- کاهش هزینه‌ها: با توجه به اینکه برای انجام این روش‌ها نیازی به اتاق عمل، بیهوشی و بستری وجود ندارد، هزینه کلی درمان بسیار کمتر از سایر روش‌ها خواهد بود.
- مناسب برای بیماران خاص: برای افرادی که بیماری قلبی، فشار خون بالا یا مشکلات کلیوی دارند، این روش‌ها بسیار ایمن‌تر هستند زیرا در این روش‌ها بدن تحت استرس فیزیولوژیک قرار نمی‌گیرد.
چه نوع سنگ‌هایی با BWL و پرپالشن اولتراسوند قابل درمان هستند؟
یکی از سوالاتی که در مورد BWL و پرپالشن اولتراسوند مطرح می‌شود این است که چه نوع سنگ‌هایی را می‌توان با استفاده از این دو روش درمان کرد؟
| نوع سنگ | مناسب برای BWL | مناسب برای پرپالشن |
| سنگ‌های کوچک (کمتر از ۵ میلی‌متر) | بله | بله |
| سنگ‌های متوسط (۵ تا ۱۰ میلی‌متر) | بله | تا حدی |
| سنگ‌های بزرگ (بیش از ۱۰ میلی‌متر) | به صورت ترکیبی با روش‌های دیگر | خیر |
| سنگ‌های حالب فوقانی | بله | بله |
| سنگ‌های مثانه | خیر | بله (جابجایی) |
به طور کلی، BWL برای خرد کردن و پرپالشن برای جابجایی یا تخلیه سنگ به کار گرفته می‌شود. گاهی هر دو روش BWL و پرپالشن اولتراسوند در یک جلسه با هم ترکیب می‌شوند تا بهترین نتیجه حاصل شود.
آینده BWL و پرپالشن اولتراسوند
توسعه فناوری‌های BWL و پرپالشن اولتراسوند به سرعت در حال پیشرفت است و انتظار می‌رود در چند سال آینده، این روش‌ها جایگزین اصلی درمان سنگ‌های کوچک کلیه شوند. از مهم‌ترین چشم‌اندازهای آینده این دو روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان سرپایی در کلینیک‌ها بدون نیاز به اتاق عمل
- امکان استفاده در اورژانس‌ها برای رفع درد ناشی از انسداد سنگ
- ترکیب هوش مصنوعی با سونوگرافی برای تشخیص و هدف‌گیری دقیق‌تر سنگ
- طراحی دستگاه‌های قابل حمل خانگی برای بیماران مزمن
- کاهش مصرف داروهای ضد درد و آنتی‌بیوتیک
در مورد BWL و پرپالشن اولتراسوند به عنوان روش‌های نوین درمان سنگ کلیه باید گفت که این دو روش می‌توانند همان نقشی را در درمان سنگ کلیه ایفا کنند که لیزر در جراحی‌های پوستی ایفا کرد؛ یعنی دقیق، ایمن و بدون نیاز به تیغ جراحی انجام شوند. دکتر امیر عباس شه دوست به عنوان بهترین متخصص اورولوژی در اراک که از مهارت و تجربه بالا در درمان سنگ کلیه برخوردار است، از جدیدترین و مدرن‌ترین روش‌های موجود برای رفع مشکل بیماران بهره می‌برد تا بهترین نتیجه حاصل شود.
راه‌های ارتباط با دکتر شه دوست
مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
- تماس تلفنی با مطب: برای تعیین وقت ملاقات و کسب اطلاعات بیشتر در مورد ساعات کاری مطب، می‌توانید با شماره تلفن‌های زیر تماس بگیرید:
- مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
