درمان سنگ کلیه به عنوان یکی از مشکلات شایع دستگاه ادراری در افراد برای سنگهایی که اندازه کوچک دارند به صورت طبیعی و با مصرف دارو درمان میشود. اما این موضوع در مورد سنگهای بزرگتر متفاوت بوده و این مشکل با استفاده از درمانهای غیرتهاجمی یا دارویی رفع نمیشود.
در پاسخ به این سوال که ECIRS چیست باید گفت که یکی از روشهای نوین درمان سنگ کلیه به حساب میآید که با هدف افزایش اثربخشی درمان، کاهش آسیب بافتی، کوتاه کردن زمان بستری و افزایش رضایت بیمار ایجاد شده است.
به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به این سوال که ECIRS چیست پاسخ داده و با نحوه انجام این روش و مزایای آن نسبت به سایر روشهای درمانی موجود آشنا شویم.
آنچه در این مقاله میخوانید
ECIRS چیست؟
در پاسخ به این سوال که ECIRS چیست باید گفت که ECIRS مخفف عبارت Endoscopic Combined IntraRenal Surgery بوده و معنای آن جراحی درون کلیوی ترکیبی اندوسکوپیک است. این روش، یک تکنیک ترکیبی است که در آن از دو مسیر دسترسی به کلیه استفاده میشود:
- مسیر از راه پوست (Percutaneous Access) با استفاده از ابزار mini-PCNL برای دسترسی مستقیم به کلیه از پشت بدن.
- مسیر درون مجاری (Retrograde Access) از طریق مجرای ادرار، مثانه و حالب با استفاده از اندوسکوپ انعطافپذیر یا همان RIRS
ترکیب این دو مسیر، به جراح اجازه میدهد تا همزمان از دو زاویه مختلف به درون سیستم جمعکننده کلیه نگاه کند و به سنگها دسترسی کامل داشته باشد. نتیجه همکاری این دو تکنیک در ECIRS، پاکسازی کامل سنگ در یک مرحله و کاهش احتمال باقی ماندن تکههای کوچک سنگ است
تفاوت RIRS و mini-PCNL با ECIRS چیست؟

برای درک بهتر این موضوع که ECIRS چیست، نیاز است که به صورت مختصر با این سه روش و ویژگی های هر کدام آشنا شویم.
روش RIRS
در این روش جراح با استفاده از یک یورتروسکوپ انعطافپذیر از راه مجرای ادرار وارد سیستم ادراری میشود و با کمک لیزر، سنگ را خرد کرده و تکهها را خارج میکند. روش RIRS برای سنگهای کوچکتر (معمولاً زیر ۲ سانتیمتر) بسیار مؤثر است. از مزایای ریرس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بدون نیاز به برش پوستی
- خونریزی کم
- دوران نقاهت کوتاه
روش mini-PCNL
در این روش، یک سوراخ کوچک (حدود ۱ سانتیمتر) در پشت بدن ایجاد میشود و از آن طریق یک نفرسکوپ باریک وارد کلیه میشود تا سنگها خرد و خارج شوند. این روش برای سنگهای متوسط تا بزرگ کارایی دارد. از مزایای روش mini-PCNL میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مناسب برای سنگهای بزرگ
- پاکسازی مؤثرتر از روش ریرس
پس از آشنایی با این دو روش سنگشکنی در پاسخ به این سوال که ECIRS چیست باید گفت که در این روش RIRS و mini-PCNL به صورت همزمان اجرا میشوند. در واقع در این روش جراح برای دسترسی به سنگ در کلیهها از دو مسیر پوست و مسیر مجاری ادراری به صورت همزمان استفاده میکند. همین موضوع باعث میشود که این روش برای سنگهای بزرگتر کارایی بالاتری داشته و احتمال باقی ماند خردههای سنگ در کلیه تقریبا به صفر برسد.
مراحل انجام ECIRS چیست؟
در این خصوص که ECIRS چیست و چگونه انجام میشود باید گفت که این روش در اتاق عمل انجام شده و نیاز به بیهوشی عمومی دارد. مراحل انجام این روش به شرح زیر است:
- بیهوشی و آمادهسازی بیمار: بیمار در وضعیت Supine (نیمه خوابیده) یاGaldakao-modified supine position قرار میگیرد تا دسترسی همزمان از دو مسیر ممکن شود.
- دسترسی از مسیر مجرای ادرار (RIRS): ابتدا، یک یورتروسکوپ انعطافپذیر از طریق مجرای ادرار و حالب وارد سیستم جمعکننده کلیه میشود تا موقعیت سنگها شناسایی شود.
- دسترسی از مسیر پوست (mini-PCNL): همزمان یا پس از شناسایی سنگ، جراح از پشت بدن یک سوراخ کوچک در ناحیه پهلو ایجاد کرده و از طریق آن وارد کلیه میشود.
- خرد کردن و برداشت سنگ: با استفاده از انرژی لیزر یا ابزارهای سنگشکن مکانیکی، سنگها خرد و از طریق هر دو مسیر خارج میشوند. هماهنگی دو مسیر باعث میشود قطعات سنگ به راحتی به سمت مسیر خروج هدایت شوند.
- کنترل نهایی و شستشوی کلیه: در پایان جراحی، جراح با اندوسکوپ بررسی میکند که هیچ تکهای از سنگ در کلیه باقی نمانده باشد. سپس سیستم ادراری شسته و در صورت نیاز، استنت حالبی (DJ stent) یا نفروستومی موقت گذاشته میشود.
مزایای ECIRS چیست؟
در پاسخ به این سوال که مزایای ECIRS چیست باید گفت که مزایای این روش باعث شده که در مقایسه با سایر روشها بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. از جمله این مزایا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پاکسازی کامل در یک مرحله: در ECIRS، احتمال باقی ماندن سنگ در کلیهها تقریباً صفر است زیرا دو مسیر دسترسی مکمل یکدیگر هستند. این ویژگی برای سنگهای بزرگ یا چندتکه از اهمیت زیادی برخوردار است.
- کاهش زمان جراحی و بستری: ترکیب دو روش موجب میشود زمان کل عمل و مدت زمان بستری بیمار در بیمارستان کاهش یابد. در بسیاری از موارد، بیمار ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت از بیمارستان مرخص میشود.
- کاهش آسیب به بافت کلیه: بهدلیل دقت بالاتر در هدایت ابزارها و دید همزمان از دو مسیر، آسیب بافتی به حداقل میرسد.
- مناسب برای سنگهای پیچیده یا چندکاسهای: سنگهایی که در چند بخش از کلیه قرار دارند (مانند سنگهای مرجانی) با روش ECIRS به راحتی در یک مرحله پاکسازی میشوند.
- کاهش نیاز به عمل مجدد: در روشهای دیگر، گاهی نیاز به انجام چند مرحله عمل برای حذف کامل سنگ وجود دارد، اما در ECIRS معمولاً فقط یک عمل کافی است.
ECIRS برای چه بیمارانی مناسب است؟

همانطور که در معرفی ECIRS چیست گفته شد، این روش ترکیبی یکی از روشهای نوین و مؤثر در درمان سنگهای بزرگ در کلیه است. بر این اساس روش ECIRS برای موارد زیر توصیه میشود:
- سنگهای بزرگتر از ۲ تا ۴ سانتیمتر
- سنگهای مرجانی (Staghorn calculi)
- سنگهای چندتکه یا با موقعیت پیچیده
- بیمارانی که از عمل RIRS یا PCNL نتیجه نگرفته باشند
- افرادی که تمایل به درمان قطعی سنگ در یک مرحله دارند
مقایسه نتایج ECIRS با سایر روشها
در جدول زیر روش ECIRS به عنوان یک روش درمان نوین با سایر روشهای درمان سنگ کلیه مقایسه شده است:
| ویژگی | RIRS | mini-PCNL | ECIRS |
| نوع دسترسی | مجرای ادرار | از راه پوست | ترکیبی از هر دو |
| مناسب برای سنگهای بزرگ | ❌ | ✅ تا حدودی | ✅ کامل |
| احتمال باقی ماندن سنگ | متوسط | پایین | بسیار پایین |
| مدت بستری | کوتاه | متوسط | کوتاه |
| خونریزی | بسیار کم | کم | بسیار کم |
| احتمال نیاز به عمل مجدد | متوسط | پایین | بسیار پایین |
| پاکسازی کامل در یک مرحله | گاهی خیر | معمولاً بله | تقریباً همیشه بله |
دکتر امیر عباس شه دوست به عنوان بهترین متخصص اورولوژی در اراک برای درمان سنگ کلیه از روشهای پیشرفته و نوین استفاده میکند. همانطور که معرفی روش ECIRS چیست بیان شد این روش ترکیبی از دو روش RIRS و mini-PCNL است که در آن جراح میتواند با بالاترین میزان دقت سنگهای بزرگ در کلیه را خرد کرده و از بدن خارج کند. دکتر شه دوست با دانش و تجربه بالای خود در درمان سنگ کلیه میتواند از روشهای نوین و پیشرفته برای درمان بیماران بهره گیرد.
راههای ارتباط با دکتر شه دوست
مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، میتوانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، میتوانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
- تماس تلفنی با مطب: برای تعیین وقت ملاقات و کسب اطلاعات بیشتر در مورد ساعات کاری مطب، میتوانید با شماره تلفنهای زیر تماس بگیرید:
- مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، میتوانید به آدرس زیر مراجعه کنید:

