درد طاقت‌فرسای ناشی از سنگ حالب، تجربه‌ای ناخوشایند است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن مواجه می‌شوند. تصور انجام عمل جراحی برای رفع این مشکل، اغلب با نگرانی و اضطراب همراه است. اما خبر خوب این است که امروزه، پیشرفت‌های چشمگیر در علم پزشکی، روش‌های نوین و موثری را برای درمان سنگ حالب بدون جراحی به ارمغان آورده است. درمان سنگ حالب با روش ریرس (RIRS)، این رویکرد کم تهاجمی، نه تنها به کاهش درد و تسریع بهبودی کمک می‌کنند، بلکه با عوارض جانبی کمتری نیز همراه هستند.
در این مقاله، قصد داریم به بررسی جامع روش‌های مختلف درمان سنگ حالب بدون جراحی بپردازیم و با ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی، به سوالات شما در این زمینه پاسخ دهیم. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با مشکل سنگ حالب روبرو هستید و به دنبال راهکارهای درمانی غیرجراحی میگردید، این مقاله میتواند راهنمای ارزشمندی برای شما باشد
آنچه در این مقاله میخوانید
سنگ حالب چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
سنگ‌های حالب، قطعات سخت و کوچکی هستند که از تجمع مواد معدنی و نمک‌ها در کلیه‌ها تشکیل می‌شوند و سپس از طریق لوله‌های باریکی به نام حالب به سمت مثانه حرکت می‌کنند. حالب‌ها، لوله‌هایی هستند که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه منتقل می‌کنند. هنگامی که این سنگ‌ها در حالب گیر می‌کنند، می‌توانند باعث درد شدید، ناراحتی و مشکلات ادراری شوند.
تشکیل سنگ حالب یک فرآیند پیچیده است و عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. در واقع، ادرار حاوی مواد مختلفی از جمله کلسیم، اگزالات، فسفات و اسید اوریک است. به طور معمول، این مواد در ادرار حل شده و به راحتی از بدن دفع می‌شوند.
اما در شرایط خاص، غلظت این مواد در ادرار افزایش یافته و فرصت برای اتصال به یکدیگر و تشکیل کریستال‌های کوچک فراهم می‌شود. با گذشت زمان، این کریستال‌ها می‌توانند به هم متصل شده و سنگ‌های بزرگ‌تری را ایجاد کنند که در نهایت ممکن است در حالب گیر کنند.
عوامل خطر و دلایل ایجاد سنگ حالب
عوامل مختلفی می‌توانند احتمال تشکیل سنگ حالب را افزایش دهند. برخی از مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:
- کم‌آبی بدن: عدم مصرف کافی مایعات باعث غلیظ شدن ادرار و افزایش غلظت مواد معدنی می‌شود. این امر احتمال تشکیل سنگ را بالا می‌برد.
- رژیم غذایی: مصرف بیش از حد برخی مواد غذایی مانند نمک، پروتئین‌های حیوانی، اگزالات (موجود در اسفناج، ریواس، شکلات و برخی آجیل‌ها) و نوشیدنی‌های شیرین میتواند خطر تشکیل سنگ را افزایش دهد.
- سابقه خانوادگی: افرادی که سابقه سنگ کلیه یا سنگ حالب در خانواده خود دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند.
- برخی بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌ها مانند هیپرپاراتیروئیدیسم، اسیدوز توبولی کلیوی و عفونت‌های مکرر ادراری می‌توانند خطر تشکیل سنگ را افزایش دهند.
- مصرف برخی داروها: برخی داروها مانند دیورتیک‌ها و آنتی‌اسیدهای حاوی کلسیم می‌توانند در طولانی مدت احتمال تشکیل سنگ را افزایش دهند.
- عوامل محیطی: آب و هوای گرم و خشک میتواند منجر به کم‌آبی بدن و افزایش خطر تشکیل سنگ شود.
روش‌های نوین درمان سنگ حالب بدون جراحی
خوشبختانه، با پیشرفت‌های علم پزشکی، دیگر نیازی به انجام جراحی باز برای درمان بسیاری از سنگ‌های حالب نیست. امروزه، روش‌های کم تهاجمی و موثری برای درمان سنگ حالب بدون جراحی وجود دارد که با عوارض جانبی کمتر و دوره نقاهت کوتاه‌تری همراه هستند. در این بخش، به بررسی برخی از مهم‌ترین این روش‌ها می‌پردازیم:
درمان سنگ حالب بدون جراحی به روش ریرس (RIRS)
روش ریرس (Retrograde Intrarenal Surgery) یکی از پیشرفته‌ترین و موثرترین روش‌های درمان سنگ حالب بدون جراحی محسوب می‌شود. در این روش:
- یک اندوسکوپ بسیار نازک و انعطاف‌پذیر که به آن یورتروسکوپ گفته می‌شود، از طریق مجرای ادرار وارد مثانه و سپس حالب می‌شود.
- این اندوسکوپ مجهز به یک دوربین کوچک و یک منبع نور است که به پزشک امکان می‌دهد تا داخل حالب و محل قرارگیری سنگ را به طور مستقیم مشاهده کند.
- پس از شناسایی سنگ، پزشک میتواند از طریق کانال‌های باریک تعبیه شده در یورتروسکوپ، ابزارهای ظریف مانند فیبر لیزر را به محل سنگ هدایت کند.
- لیزر با تاباندن پالس‌های انرژی، سنگ را به قطعات بسیار کوچک (مانند شن) تبدیل می‌کند که می‌توانند به راحتی از طریق ادرار دفع شوند. در برخی موارد نیز ممکن است از سبدهای مخصوصی برای خارج کردن قطعات بزرگ‌تر سنگ استفاده شود.
مزایای روش ریرس:
- کم تهاجمی: هیچگونه برش جراحی در این روش ایجاد نمی‌شود.
- دوره نقاهت کوتاه: بیماران معمولاً می‌توانند پس از مدت کوتاهی به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.
- عوارض جانبی کمتر: نسبت به جراحی باز، عوارض جانبی این روش بسیار کمتر است.
- دقت بالا: امکان مشاهده مستقیم سنگ و هدف قرار دادن دقیق آن با لیزر وجود دارد.
- قابل استفاده برای سنگ‌های واقع در قسمت‌های مختلف حالب و حتی داخل کلیه: این روش برای دسترسی به سنگ‌هایی که در قسمت‌های بالاتر حالب یا داخل کلیه قرار دارند نیز مناسب است.
دکتر امیر عباس شهدوست از جمله متخصصین برجسته در ایران هستند که تجربه و مهارت بالایی در انجام روش درمان سنگ حالب بدون جراحی به ویژه با تکنیک ریرس دارند.
درمان دارویی و اقدامات حمایتی
در برخی موارد، به ویژه برای سنگ‌های کوچک‌تر، ممکن است پزشک درمان سنگ حالب بدون جراحی را از طریق تجویز دارو و انجام اقدامات حمایتی توصیه کند. این شامل موارد زیر است:
- داروهای مسکن: برای کاهش درد ناشی از حرکت سنگ در حالب.
- داروهای شل کننده عضلات حالب (آلفا بلاکرها): این داروها می‌توانند به شل شدن عضلات حالب و تسهیل عبور سنگ کمک کنند.
- افزایش مصرف مایعات: نوشیدن مقدار زیادی آب (روزانه ۲ تا ۳ لیتر) به رقیق شدن ادرار و دفع راحت‌تر سنگ کمک می‌کند.
- استفاده از صافی ادرار: برای جمع‌آوری قطعات دفع شده سنگ و آنالیز آنها (در صورت نیاز).
این روش معمولاً برای سنگ‌های با قطر کمتر از ۵ میلی‌متر و در صورتی که بیمار درد قابل تحملی داشته باشد و علائم عفونت وجود نداشته باشد، در نظر گرفته می‌شود.
دکتر امیر عباس شهدوست
دکتر امیر عباس شهدوست، متخصص اورولوژی و جراحی کلیه و مجاری ادراری، از جمله پزشکان برجسته و با تجربه در زمینه درمان سنگ حالب بدون جراحی در ایران به شمار می‌روند. ایشان با بهره‌گیری از دانش روز و تسلط بر تکنیک‌های نوین، به ویژه روش پیشرفته ریرس (RIRS)، توانسته‌اند نتایج موفقیت‌آمیزی در درمان بیماران مبتلا به سنگ حالب کسب کنند.
دکتر شهدوست با گذراندن دوره‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی متعدد در زمینه اندویورولوژی و لیزر درمانی، دانش و مهارت لازم برای انجام دقیق و ایمن روش ریرس را دارا می‌باشند. رویکرد بیمارمحور، دقت در تشخیص و ارائه بهترین راهکارهای درمانی متناسب با شرایط هر بیمار، از ویژگی‌های بارز ایشان است.
بیمارانی که به دنبال درمان سنگ حالب بدون جراحی و با استفاده از روش‌های کم تهاجم هستند، می‌توانند با اطمینان خاطر به دکتر امیر عباس شهدوست مراجعه نموده و از تجربه و تخصص ایشان بهره‌مند شوند. استفاده از تجهیزات پیشرفته و رعایت استانداردهای روز دنیا در مطب و مراکز درمانی همکار، از دیگر مزایای انتخاب ایشان برای درمان سنگ حالب است.
راه‌های ارتباط با دکتر شه دوست
- تماس تلفنی با مطب: برای تعیین وقت ملاقات و کسب اطلاعات بیشتر در مورد ساعات کاری مطب، می‌توانید با شماره تلفن‌های زیر تماس بگیرید:
- مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
