آنچه در این مقاله میخوانید
علائم و نشانه‌های بزرگی پروستات
بزرگی پروستات (هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات – BPH) با مجموعه‌ای از علائم همراه است که عمدتاً بر سیستم ادراری مردان تأثیر می‌گذارد. شدت این علائم می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد و به تدریج با گذشت زمان افزایش یابد. شناخت این علائم اولیه برای مراجعه به موقع به پزشک و بررسی گزینه‌های درمانی، از جمله انتخاب بهترین روش درمان بزرگی پروستات، اهمیت بسزایی دارد. شایع‌ترین علائم و نشانه‌های بزرگی پروستات عبارتند از:
-
مشکلات در شروع ادرار (Hesitancy): فرد ممکن است برای شروع ادرار کردن دچار تأخیر شود و نیاز به زور زدن داشته باشد. این حالت می‌تواند آزاردهنده و زمان‌بر باشد.
-
جریان ضعیف و باریک ادرار (Weak Stream): قدرت و فشار جریان ادرار کاهش می‌یابد و ادرار به صورت باریک و قطره‌ای خارج می‌شود. این علامت نشان‌دهنده انسداد نسبی مجرای ادرار توسط پروستات بزرگ شده است.
-
تکرر ادرار (Frequency): نیاز به دفع ادرار به دفعات بیشتر از حد معمول، به خصوص در طول روز، احساس می‌شود. این علامت می‌تواند فعالیت‌های روزمره فرد را مختل کند.
-
نیاز فوری به ادرار کردن (Urgency): احساس ناگهانی و شدید برای دفع ادرار که ممکن است منجر به بی‌اختیاری ادرار شود اگر فرد به سرعت به سرویس بهداشتی دسترسی نداشته باشد.
-
بیدار شدن در شب برای ادرار کردن (Nocturia): نیاز به بیدار شدن یک یا چند بار در طول شب برای دفع ادرار. این علامت می‌تواند کیفیت خواب را به شدت کاهش دهد و منجر به خستگی در طول روز شود.
-
قطره قطره آمدن ادرار بعد از اتمام آن (Terminal Dribbling): پس از اتمام ادرار کردن، قطراتی از ادرار به صورت غیرارادی خارج می‌شود.
-
عدم تخلیه کامل مثانه (Incomplete Emptying): احساس اینکه مثانه پس از ادرار کردن به طور کامل تخلیه نشده است. این وضعیت می‌تواند منجر به تکرر ادرار و افزایش خطر عفونت‌های ادراری شود.
-
احتباس ادرار (Urinary Retention): در موارد حاد، ممکن است فرد به طور کامل قادر به دفع ادرار نباشد که یک وضعیت اورژانسی پزشکی محسوب می‌شود و نیاز به مداخله فوری دارد.
توجه به این علائم و مراجعه به پزشک متخصص اورولوژی برای تشخیص دقیق و تعیین بهترین روش درمان بزرگی پروستات بسیار حائز اهمیت است. پزشک با انجام معاینات و آزمایش‌های لازم، وضعیت پروستات شما را ارزیابی کرده و مناسب‌ترین برنامه درمانی را برای شما تجویز خواهد کرد.
تشخیص بزرگی پروستات
تشخیص دقیق بزرگی پروستات (BPH) برای تعیین شدت بیماری و انتخاب بهترین روش درمان بزرگی پروستات از اهمیت بالایی برخوردار است. پزشکان از روش‌های مختلفی برای ارزیابی وضعیت پروستات و رد سایر علل احتمالی علائم ادراری استفاده می‌کنند. این روش‌ها معمولاً شامل موارد زیر است:
-
شرح حال پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک در ابتدا در مورد علائم ادراری شما، سابقه پزشکی و داروهای مصرفی سوالاتی می‌پرسد. سپس، یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد که شامل معاینه مقعدی (Digital Rectal Exam – DRE) می‌شود. در این معاینه، پزشک با وارد کردن یک انگشت دستکش‌پوشیده و روغن‌زده به مقعد، اندازه، شکل و سفتی پروستات را لمس می‌کند. این معاینه اطلاعات اولیه‌ای در مورد بزرگی احتمالی پروستات و وجود هرگونه ناهنجاری دیگر ارائه می‌دهد.
-
آزمایش خون (PSA – Prostate-Specific Antigen): آزمایش PSA سطح پروتئین خاصی را که توسط سلول‌های پروستات تولید می‌شود، در خون اندازه‌گیری می‌کند. افزایش سطح PSA می‌تواند نشانه‌ای از بزرگی پروستات، التهاب پروستات (پروستاتیت) یا حتی سرطان پروستات باشد. به همین دلیل، تفسیر نتایج PSA باید توسط پزشک و در کنار سایر یافته‌های بالینی انجام شود. این آزمایش به طور مستقیم بهترین روش درمان بزرگی پروستات را تعیین نمی‌کند، اما در ارزیابی کلی وضعیت پروستات نقش مهمی دارد.
-
آزمایش ادرار (Urinalysis): این آزمایش برای بررسی وجود عفونت ادراری، خون یا سایر ناهنجاری‌ها در ادرار انجام می‌شود. عفونت ادراری می‌تواند علائمی مشابه بزرگی پروستات ایجاد کند و باید از آن افتراق داده شود.
-
سونوگرافی (Ultrasound): سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از پروستات و مثانه استفاده می‌کند. این روش می‌تواند اندازه پروستات را به طور دقیق اندازه‌گیری کند و همچنین حجم ادرار باقیمانده در مثانه پس از ادرار کردن (ادرار باقیمانده) را نشان دهد. سونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا درک بهتری از میزان بزرگی پروستات و تأثیر آن بر مثانه داشته باشد.
-
اوروفلومتری (Uroflowmetry): این آزمایش غیرتهاجمی سرعت جریان ادرار و میزان ادرار دفع شده را اندازه‌گیری می‌کند. کاهش سرعت جریان ادرار می‌تواند نشانه‌ای از انسداد ناشی از بزرگی پروستات باشد.
-
مطالعات فشار جریان ادرار (Urodynamic Studies): در برخی موارد پیچیده‌تر، ممکن است پزشک مطالعات اورودینامیک را برای ارزیابی عملکرد مثانه و مجرای ادرار توصیه کند. این آزمایش‌ها می‌توانند به تشخیص دقیق‌تر علت مشکلات ادراری کمک کنند.
-
سیستوسکوپی (Cystoscopy): در این روش، یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر مجهز به دوربین (سیستوسکوپ) از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود. این امکان را برای پزشک فراهم می‌کند تا داخل مجرای ادرار و مثانه را به طور مستقیم مشاهده کند و هرگونه ناهنجاری، از جمله بزرگ شدن پروستات و تأثیر آن بر مجرا را بررسی کند.
پزشک متخصص اورولوژی با توجه به علائم شما، نتایج معاینات و آزمایش‌های انجام شده، تشخیص دقیق بزرگی پروستات را قطعی کرده و بر اساس آن، بهترین روش درمان بزرگی پروستات را برای شما تعیین خواهد کرد. مهم است که در مورد نگرانی‌های خود با پزشک صحبت کنید و به تمام سوالات او به دقت پاسخ دهید تا بهترین تصمیم برای سلامتی خودتان گرفته شود.
روش‌های مختلف درمان بزرگی پروستات
پس از تشخیص بزرگی پروستات (BPH) و ارزیابی شدت علائم، پزشک متخصص اورولوژی با توجه به شرایط فردی بیمار، بهترین رویکرد درمانی را تعیین می‌کند. خوشبختانه، امروزه گزینه‌های درمانی متنوعی برای مدیریت و بهبود علائم بزرگی پروستات وجود دارد.
درمان‌های کم تهاجمی
این روش‌ها گزینه‌هایی بین درمان‌های دارویی و جراحی باز هستند و معمولاً برای مردانی با علائم متوسط تا شدید که به درمان‌های دارویی پاسخ نداده‌اند یا تمایلی به جراحی ندارند، در نظر گرفته می‌شوند. این روش‌ها معمولاً با برش‌های کوچکتر و دوره نقاهت کوتاه‌تری همراه هستند.
- لیزر درمانی پروستات: در این روش، از انرژی لیزر برای برداشتن یا تخریب بافت اضافی پروستات که باعث انسداد مجرای ادرار شده است، استفاده می‌شود. انواع مختلفی از لیزر درمانی وجود دارد، از جمله:
- لیزر سبز (GreenLight Laser Photovaporization): از یک لیزر پرقدرت برای تبخیر سریع بافت پروستات استفاده می‌کند.
- لیزر هولمیوم (HoLEP – Holmium Laser Enucleation of the Prostate): از لیزر برای جدا کردن بافت پروستات بزرگ شده و سپس خرد کردن و خارج کردن آن از مثانه استفاده می‌کند.
- لیزر دیود: نوع دیگری از لیزر که برای تبخیر یا برش بافت پروستات به کار می‌رود.
- تراشیدن پروستات از طریق مجرای ادرار (TURP – Transurethral Resection of the Prostate): این روش یکی از رایج‌ترین درمان‌های کم تهاجمی است. جراح با استفاده از یک وسیله به نام رزکتوسکوپ که از طریق مجرای ادرار وارد می‌شود، بافت اضافی پروستات را تراشیده و برمی‌دارد.
- برش پروستات از طریق مجرای ادرار (TUIP – Transurethral Incision of the Prostate): این روش برای پروستات‌های کوچکتر با ایجاد چند برش کوچک در پروستات و گردن مثانه، فشار روی مجرای ادرار را کاهش می‌دهد و جریان ادرار را بهبود می‌بخشد.
جراحی باز یا لاپاراسکوپی
جراحی باز یا لاپاراسکوپی معمولاً برای مردانی با پروستات بسیار بزرگ، عوارض جدی ناشی از بزرگی پروستات (مانند احتباس ادرار مکرر، سنگ مثانه یا آسیب به کلیه‌ها) یا زمانی که سایر روش‌های درمانی موثر نبوده‌اند، در نظر گرفته می‌شود.
- پروستاتکتومی باز (Open Prostatectomy): در این روش، جراح از طریق یک برش در قسمت پایین شکم به پروستات دسترسی پیدا کرده و آن را خارج می‌کند.
- پروستاتکتومی لاپاراسکوپی یا روباتیک: این روش‌ها با استفاده از برش‌های کوچکتر و ابزارهای تخصصی انجام می‌شوند. جراح با کمک یک دوربین و ابزارهای کوچک، پروستات را از طریق این برش‌ها خارج می‌کند. این روش‌ها معمولاً با خونریزی کمتر، درد کمتر و دوره نقاهت کوتاه‌تری نسبت به جراحی باز همراه هستند.
انتخاب بهترین روش درمان بزرگی پروستات یک تصمیم مشترک بین بیمار و پزشک است که بر اساس عوامل مختلفی از جمله اندازه پروستات، شدت علائم، وضعیت سلامت عمومی بیمار و ترجیحات او اتخاذ می‌شود
انتخاب بهترین روش درمان
انتخاب بهترین روش درمان بزرگی پروستات یک تصمیم پیچیده است که نیازمند ارزیابی دقیق شرایط بیمار توسط یک متخصص اورولوژی با تجربه دارد. عواملی مانند اندازه پروستات، شدت علائم، وضعیت سلامت عمومی فرد و ترجیحات شخصی در تعیین مناسب‌ترین گزینه درمانی نقش کلیدی ایفا می‌کنند. پزشکان متخصص، از جمله دکتر امیر عباس شهدوست با بهره‌گیری از دانش و تجربه خود و با در نظر گرفتن آخرین دستاوردهای علمی، می‌توانند بیماران را در انتخاب بهترین مسیر درمانی راهنمایی کنند. مشورت با یک متخصص مجرب، شما را قادر می‌سازد تا با اطمینان بیشتری در مورد گزینه‌های درمانی تصمیم بگیرید و به بهبود کیفیت زندگی خود امیدوار باشید.
راه‌های ارتباط با دکتر شه دوست
- تماس تلفنی با مطب: برای تعیین وقت ملاقات و کسب اطلاعات بیشتر در مورد ساعات کاری مطب، می‌توانید با شماره تلفن‌های زیر تماس بگیرید:
- مراجعه حضوری به مطب: در صورت تمایل به مراجعه حضوری و دریافت نوبت، می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
